تاثیر محلولهای رقیق کننده بر ماندگاری اسپرماتوزوئیدها، قابلیت نطفه برداری و جوجه درآوری مرغهای مادر گوشتی

مطالعات ژنتیکی و اصلاح نژادی انجام یافته در سالهای اخیر بر روی طیور گوشتی در انتخاب صفاتی نظیر بزرگی جثه و رشد زیاد، وجود همبستگی منفی بین صفات تولید مثلی و افزایش تولید را نشان می دهد. به طوری که درصد باروری در مرغهای گوشتی در دهه 90 به میزان قابل توجهی کاهش یافته است. اختلالات فیزیولوژیکی نظیر کاهش میل جنسی، کاهش تعداد دفعات جفتگیری و کاهش میزان تولید اسپرم در این پرندگان بروز نموده است. به دلیل اختلاف زیاد در وزن، اندازه و شکل بدن بین دو جنس نر و ماده در طیور گوشتی بویژه بوقلمونها، انجام جفتگیری طبیعی در آنها با مشکلات زیادی همهراه بوده و با کاهش باروری و جوجه درآوری توام می باشد. لذا استفاده از تلقیح مصنوعی به جای آمیز طبیعی در طیور سنگین وزن امری اجتناب پذیر است. کاربرد تلقیح مصنوعی دارای مزایای زیادی مانند افزایش بازده تولید مثلی و کاهش هزینه های تولید می باشد. نوع محلول رقیق کننده اسپرم و مدت نگهداری مایع منی بر کیفیت اسپرم تاثیر دارد. در مطالعه اخیر تاثیر سه نوع محلول رقیق کننده اسپرم طیور شامل: ‏‎sexton‎‏ (نوع آمریکایی)، ‏‎imv‎‏ (فرانسوی) و ‏‎tmu‎‏ (رقیق کننده ایرانی تولیدی در طرح اخیر) بر روی تحرک و ماندگاری اسپرماتوزوئیدهای خروس آرین مورد مقایسه و ارزیابی قرار گرفتند. اسپرم رقیق شده با محلول ‏‎sexton‎‏ دارای کیفیت بهتری از نظر صفات مزبور در مقایسه با رقیق کننده های فرانسوی و ایرانی بود ‏‎(p>0/05)‎‏. دقیق کننده های ‏‎tmu, imv‎‏ اختلاف معنی داری نداشتند ‏‎(p>0/05)‎‏ روش نگهداری اسپرم نیز بر تحرک و زنده ماندن اسپرماتوزوئیدها موثر بود ‏‎(p>0/05)‎‏ بین میانگین های حاصل از تاثیر دو روش مایع و انجماد بر صفات مزبور اختلاف معنی داری وجود داشت p>0/05)‎‏)طول مدت نگهداری اسپرم نیز بر تحرک و ماندگاری اسپرماتوزوئیدها موثر بود ‏‎(p<0/01)‎‏ انجام تلقیح بلافاصله بعد از رقیق کردن اسپرم تازه نتایج بهتری نشان می داد. نوع محلول رقیق کننده و روش نگهداری مایع منی بر قابلیت نطفه داری و میزان جوجه درآوری در مرغ های مادر گوشتی آرین موثر بود ‏‎(p<0/01)